Je weet wellicht dat een IBAN-rekeningnummer veiliger in gebruik is, en je weet misschien ook dat in je nummer IBAN een code verstopt zit, de code die uniek is voor jouw bank. Echter, wat je waarschijnlijk niet weet is dat de twee cijfers die volgen op de eerste twee letters van jouw IBAN bestaan uit twee controlecijfers die berekend worden op basis van jouw bankrekeningnummer en de code van je bank. Deze controlecijfers zorgen ervoor dat je niet naar een verkeerde rekening geld kan overmaken. Laten we eens kijken hoe bepaald wordt welke cijfers er achter de landcode ‘NL’ staan, op jouw IBAN-rekeningnummer.
Opbouw
Allereerst moet je weten hoe je IBAN check is opgebouwd. We gebruiken hiervoor een standaard bankrekeningnummer te weten: NL86INGB0002445588. Dit nummer bestaat uit 4 elementen: NL-86-INGB-0002445588. Het eerste element is de landcode: ‘NL’, het tweede zijn de controlecijfers ‘86’, het derde is de bankcode: ‘INGB’ en de laatste cijfers zijn het daadwerkelijke rekeningnummer van, in dit geval, de Nederlandse Belastingdienst. Maak hier dus geen geld naar over behalve als je hierom gevraagd wordt, want dit krijg je nooit meer terug.
Controlecijfers
Het gaat ons in dit artikel alleen om de controlecijfers. Hoe worden deze nu eigenlijk bepaald?
Om dit zelf te doen moet je een aantal stappen doorlopen. Je begint met het daadwerkelijke rekeningnummer en plaatst hier de twee letters van de landcode achter. In dit geval dus: 0002445588NL. Vervolgens vervang je de letters door cijfers. Omdat er ten minste twee getallen per letter moeten komen is besloten de A het cijfer 10 te geven, en daarna het cijfer met elke letter met 1 te verhogen. Dus: A = 10, B = 11 etc. Zodoende staat er nu:
0002445588-23-21
Vervolgens moet de bankcode voor het getal (indien aanwezig in letters) ook worden omgezet. INGB wordt dus: 18-23-16-11. Nu hebben we een lang getal:
1823161100024455882321
We gaan vervolgens dit het getal ‘97’ van dit getal aftrekken totdat we een heel getal over houden dat kleiner is dan 97. Als je dit handmatig zou doen dan ben je wel even bezig, gebruik hiervoor dan ook de modulus97 (mod97) voor. Als je dit hebt gedaan dan kom je als het goed is op 12 uit. Neem vervolgens het getal 98, en trek hier de uitkomst van je mod97 berekening (in dit geval 12) vanaf. 98-12 = 86. Zodoende hebben we het controlegetal berekend.
Typo-preventie
Dit betekent ook dat, indien je een typefout maakt, een van de getallen niet zal kloppen, en hierdoor de controlegetallen niet zullen matchen met de rest van het rekeningnummer. Jouw bank zal dan aangeven dat het rekeningnummer niet geldig is, en dat je hier geen geld naar kan overmaken. Op die manier wordt er dus voor gezorgd dat jouw geld niet per ongeluk op een rekening beland waar je geen geld naar over wilde maken. Probeer het gerust eens zelf. Je kan proberen een bankrekeningnummer in te vullen met verkeerde controlecijfers. Er zal dan een foutmelding komen. Verstuur natuurlijk nooit een opdracht naar een rekeningnummer dat je niet rijker wilt maken dan het al is.